- Home - Sint-Kruis
- werking WHSK
- Zoeken in deze site
- Wissedatjes
- Tentoonstellingen
- 2019: Sint-Kruis als landbouwgemeente in de jaren 1800 + 100 jaar Landelijke Gilde Sint-Kruis
- 2018 Zestig jaar Brugs Ommeland
- 2017 Omwalde hoeven
- 2015 Aan tafel
- 2013 Vlag Voorop!
- 2012 Kleuterschool 50 jaar
- 2011 Herbergen te Sint-Kruis
- 2007 Kijk eens in je Kast
- 2006 Sint-Kruis in den grooten oorlog
- 2004 Sint-Kruis in oude postkaarten
- 2002 150 jaar onderwijs in Sint Kruis
- 2000 Sint-Kruis rond 1900
- 1998 Toneelleven in Sint-Kruis
- 1996 Sint-Kruis 1940-1945
- 1993 Rond de Kruispoort
- 1992 Male en Maleveld
- 1988 Vliegvelden te Sint-Kruis
- 1988 Sint-Kruis, Droom en realiteit
- WHSK-publicaties
- Vlag voorop !
- Rond de Kruispoort
- Sint-Kruis 1940-1945
- Toneelleven in Sint-Kruis
- Sint-Kruis omstreeks 1900
- 150 jaar Onderwijs in Sint-Kruis
- Sint-Kruis in Postkaarten
- Ommeloper van de Wateringe van den Brouck
- Van Zevensterre tot Blauwe Zaal
- Het Blauw-Kasteeldomein in Sint-Kruis
- Door Sneeuw en Vorst
- Sint-Kruis in de Brugse Paallanden
- Het Prieel vanden Hoghelande
- Sint-Kruis in den Grooten Oorlog
- Kroniek Sint-Kruis
- Ommeloper van de heerlijkheid Sijsele in de parochie Sint-Kruis
- Collecties
- Bibliografie
- Externe Archieven
- Geschiedenis St.Kruis
- Algemeen
- Beroepen
- Burgemeesters
- Bibliotheek St-Kruis
- Dampoort
- Demografie
- Dis tot OCMW
- Gemeentehuis
- Gemeenteraad 1819-1971
- Gemeenteverkiezingen
- Grondgebied
- Herbergen
- Altena
- Batavia
- Casino
- Chalet de Maele
- Couckhuyt
- De Arend
- De Drie Brauwers
- De Drie Koningen
- De Fortuin
- De Fourage
- De Gapaert
- De Keizer
- De Linde
- Den Duyts
- De nieuwen Steenweg
- De Olifant
- De Roose
- De Schrooback
- De Smul
- De Soeten Inval
- De Vijf Ringen
- De Voerman
- De Vossesteert
- De Wagenmakerij
- De Zorge
- Du Commerce
- D'Hope
- Gambrinus
- Hermytagie
- Het houten Wambaeys
- Het Koersepeerd
- Het Nieuw Kwartier
- Het Schaak
- Het Schuttershof
- Het Zwart Huis
- Hof van Commercie
- Hotellerie des Princes
- In de Lelie
- In den Vos
- Klein Noorwegen
- Lettenburg
- Moeder Kramiek
- Nieuw Fortuin
- Sint-Elooi
- 't Apertje
- Voormezele
- Hoeven
- Hof van Praet
- Kastelen
- Kapellen
- Kerkelijk leven
- Kerkhof-Begraafplaats
- Kruispoort
- Male
- Middenstand
- Molens
- Nijverheid
- Nutsvoorzieningen
- Onderwijs
- Openbare Werken
- Paallanden
- Politiek
- Straten
- Stratenevolutie na 1944
- Altebijstraat
- Antwerpse Heerweg
- Brieversweg
- Brugse Mettenstraat
- Dampoortkwartier
- Dampoortstraat
- Damse Kassei
- Damse Vaart-Zuid
- Doolhofweg
- Doornhut
- Driekoningenweg
- Engelendalelaan
- Gemeneweideweg-Noord
- Gulden Kamer
- Lodewijk van Malestraat
- Leopold Debruynestraat
- Julius Delaplacestraat
- Maalse Steenweg
- Marcus Laurinstraat
- Moerkerkse Steenweg
- Oude Hoogweg
- Pelderijnstraat
- Petronilla van Outryvestraat
- Polderstraat
- Prins Albertstraat
- Prins Leopoldstraat
- Schaakstraat
- Sijsele Kassei
- Spijkerswegel
- Veltemweg
- Vestenstraat
- Watervlietstraat
- Zilverensparrenstraat
- Vossesteertstraat
- Tienden
- Toponymie
- Verenigingen
- Viven
- Watertoren
- 1914-1918
- 1940-45
- Kloostergemeenschappen in St-Kruis
- Militaria
- Sint-Kruizenaars
- Blanckaert Jozef en Jerome
- Bockstaele Lucien
- Boerjan Paul
- Boone Fernand
- Boone Gilbert
- Borret Cyrille
- Bostoen Walter
- Brenart Felix, Mgr.
- Bursens Joseph
- Cafmeyer Magda
- Casteleyn Godelieve
- Cocquyt Oktaaf
- Crul Jules
- Crul Daniël
- Crul Antoine
- Dauw Louis
- Debree Urbanus
- Decock Adolf
- Decock Fernand
- Defreyne Robert
- Degraeve Filip
- Degraeve Maria
- Degroote Andre
- De Meulemeester
- De Pourcq Gaston
- Dousselaere Maurits
- Dumortier Albert
- Duyck Rene
- Fernand Etienne
- Focke Marcel
- Geerolf Germain
- Huyghebaert Rene
- Huwijn Anna
- Huys Robert
- Janssens Felix
- Janssens Pieter
- Jonckheere Leon
- Jonckheere Walter
- Lateur Isabelle
- Lonneville Godelieve
- Louagie Gerard
- Matthys Andre
- Moeie Lycke
- Pardon Joseph
- Pattyn Germain
- Schaeverbeke Julien
- Sourie Louis
- Teerlynck Victor
- Timmerman Antoon
- Vanden Bussche Henri
- Vandendriessche Louis
- Vanderostyne Albert
- Vanderschaeghe Paul
- Van de Vannet Gerard
- Vandille Marcel
- Van Eeghem Camiel
- Van Hevel Michel
- Van Maldegem Jan
- Van Robays Familie
- Verfaillie Alphonse
- Verhegghe Andre
- Vermeulen Albert
- Versnick Raymonda
- Weyts Staf
- Opsporing verzocht
- Schippersleven
- Kroniek en Processen
- Wandelingen
- Links
- Nieuwsbrief
- Privacyverklaring
- Contact
Evolutie van onderwijs en scholen in de 19e en 20e eeuw
tekst: Carlos Jansseune (+1997) en geactualiseerd door WHSK
Hoewel de onderwijspolitiek vroeger een nationale materie uitmaakte, had elke gemeente toch haar eigen onderwijs- of schoolgeschiedenis. Anderzijds, en vooral door het feit dat de schoolpolitiek van hoger hand werd opgelegd, liepen deze geschiedenissen vrijwel gelijklopend. Dat uitte zich o.m. in de gemeentelijke schoolgebouwen die op vele plaatsen sterk op elkaar gelijken.
De eigenheid van die school-geschiedenissen lag en ligt meer in de verhoudingen tussen het officieel- en vrij onderwijs en ook in de behandeling van deze onderwijsinstellingen door het gemeentebestuur, afhankelijk van de politieke strekking van deze.
In elk geval een boeiend onderwerp voor de plaatselijke heemkundigen.
Tot de 12e eeuw monopolizeerde de kerk het onderwijs. Daarna, in de Middeleeuwen kwamen er geleidelijk lekenscholen. In de 16e en 17e eeuw stond het onderwijs geweldig onder druk en invloed van de godsdienstoorlogen n.a.v. het opkomende protestantisme. In de Oostenrijkse periode kwam er wat meer rust. De gemeentelijke overheid kreeg wat meer vat op het onderwijs terwijl de kerkelijke invloed afneemt. Onder frans bewind moest de roomse leer even wijken, maar de traditionele krachten waren te sterk om het uit te roeien. De Hollanders begonnen met het lager onderwijs beter te organiseren maar hun tijdperk duurde niet lang genoeg om deze her aanpak grondig en in gans ons land door te voeren. Het duurde onder Belgisch bestuur, tot 1842 (wet van 29.9.1842) voor aleer er wetten werden gestemd ter verbetering van de kwaliteit en kwantiteit van het onderwijs. Maar zelfs toen was het klasseonderscheid nog zeer duidelijk aanwezig zodat het onderwijs maar voor weinigen was voorbehouden.
In deze periode begonnen we met onze plaatselijke schoolgeschiedenis te St.-Kruis.
Voor de reconstructie van deze vroege periode komen de gegevens in hoofdzaak uit het gemeentelijk archief. Maar ook onze plaatselijke heemkundige Magda Cafmeyer, die zelf uit een onderwijzersfamilie stamde, was hierbij van onschatbare waarde